Η γλυκοπατάτα...

... είναι ποώδες, πολυετές φυτό και ανήκει στο γένος Ιπόμοια (Ipomoea) και στην οικογένεια των περιπλοκοειδών. Η καταγωγή του είναι από τη Νότια Αμερική και καλλιεργείται για τις πλούσιες σε άμυλο και σάκχαρα ρίζες του. Στην Ευρώπη φαίνεται ότι έφτασε μετά από την εξερεύνηση της Αμερικής από το Κολόμβο.

Είναι λάθος να συνδέεται η γλυκοπατάτα με την κοινή πατάτα γιατί δεν έχει καμία σχέση.

Οι βλαστοί της γλυκοπατάτας είναι μακριοί, έρποντες ή αναρριχώμενοι και φέρουν μεγάλα φύλλα, μακριά, συνήθως σχήματος καρδιάς, με χρώμα βαθύ πράσινο. Το φυτό για να ανθίσει απαιτεί μικρή διάρκεια της ημέρας. Τα άνθη του φύονται κατά ταξιανθίες έχουν χρώμα κόκκινο, σχήμα χοανοειδές με πλατύ έλασμα και φύονται από τις μασχάλες των φύλλων.

 Η ρίζα που είναι το φαγώσιμο τμήμα του φυτού έχει χρώμα καφέ, κίτρινο ,πορτοκαλί ή κόκκινο εξωτερικά και κίτρινου, λευκού,πορτοκαλί και ορισμένες φορές κόκκινου εσωτερικά. Το σχήμα της είναι ατρακτοειδές έως μακρύ ή κονδυλώδες. Οι ποικιλίες που έχουν πορτοκαλί σάρκα είναι πλούσιες σε καροτένιο εκτός βέβαια από το ότι όλες οι ποικιλίες είναι πλούσιες σε άμυλο.

Η γλυκοπατάτα πολλαπλασιάζεται με βλαστούς ή μοσχεύματα, καθώς ενώ βγάζει άνθη δεν σχηματίζει καρπούς και σπόρια, προτιμά δε τα ελαφριά αμμοπηλώδη εδάφη. Για να υπάρχουν καλές αποδόσεις χρειάζεται θερμός καιρός για περίπου 5 μήνες. Οι γλυκοπατάτες τρώγονται βραστές ή ψητές σκέτες, αλλά και σε γαρνιτούρες, ως ορεκτικό, ως επιδόρπιο με προσθήκη ζάχαρης άχνης, σε γέμισμα διαφόρων πιτών κ.λπ. (Βλ. συνταγές παρακάτω.) Χρησιμοποιούνται επίσης και για την παραγωγή αλκοόλης και αλκοολούχων ποτών.

Σήμερα καλλιεργείται σε μεγάλη κλίμακα στην Αμερική, στην Αφρική και στα νησιά του Ειρηνικού. Η Κίνα έχει τη μεγαλύτερη παραγωγή γλυκοπατάτας στον κόσμο. Ακολουθούν η Βραζιλία,η Ινδονησία, η Ουγκάντα και η Νότια Αφρική.

Στην Ελλάδα καλλιεργείται σε μικρή έκταση στα νησιά και την Πελοπόννησο.

Οι γλυκοπατάτες, θεωρούνται από τους ειδικούς ως ένα από τα πλέον υγιεινά λαχανικά, αφού είναι κατάφορτο με βιταμίνες A, C, ποτάσιο, ινώδεις ουσίες και καροτινοειδή (που τους δίνουν το κιτρινωπό τους χρώμα). Διαλέγετε πάντα γλυκοπατάτες με το πλέον έντονο πορτοκαλί χρώμα, που σημαίνει ότι η περιεκτικότητά τους σε βήτα-καροτίνες είναι υψηλότερη.

Η γλυκοπατάτα είναι πλούσια σε πολυσύνθετους υδατάνθρακες και φτωχή σε θερμίδες, γι’ αυτό και οι επιστήμονες τη συνιστούν για την απώλεια βάρους, καθώς και για παθήσεις που σχετίζονται με την παχυσαρκία, όπως ο διαβήτης. Η μεγάλη περιεκτικότητα της γλυκοπατάτας σε πολυσύνθετους υδατάνθρακες βοηθά εκείνους που θέλουν να χάσουν βάρος και έμμεσα τους διαβητικούς (που συνήθως είναι υπέρβαροι). Παράλληλα ας σημειώσουμε ότι επειδή η γλυκοπατάτα είναι πολύ χορταστική, κόβει την πείνα και βοηθά αυτούς που πραγματικά προσπαθούν να χάσουν βάρος.

Βήτα-Καροτίνη, Βιταμίνες C και Ε, είναι τα στοιχεία εκείνα που περιέχονται σε σημαντικές ποσότητες στη γλυκοπατάτα, ουσίες δηλαδή στην κατηγορία των αντιοξιδωτικών που παίζουν σημαντικό ρόλο στην προστασία του οργανισμού προλαβαίνοντας παθήσεις όπως καρκίνους και καρδιακά.

Μία μεγάλη γλυκοπατάτα περιέχει 117 θερμίδες, 14 μιλιγραμμάρια βήτα καροτίνης, 28 μιλιγραμμάρια βιταμίνης C και 6 μονάδες βιταμίνης Ε.

Σούπα με γλυκοπατάτα

Συστατικά

• Γλυκοπατάτα
• Κρεμμύδι
• Μια σκελίδα σκόρδο
• Ζωμός λαχανικών ή κότας
• πιπέρι
• αλάτι
• λευκό κρασί
• (κόκκινη πιπεριά αν το θέλετε)

Οδηγίες

1. Καθαρίζετε και κόβετε τις γλυκοπατάτες σε κύβους, ψιλοκόβετε το κρεμμύδι και το σκόρδο.
2. Τα βάζετε να βράσουν μέσα στον ζωμό λαχανικών ή κότας. Μπορείτε να προσθέσετε και κόκκινη πιπεριά. Μόλις πάρει μια βράση προσθέτετε το πιπέρι, το αλάτι και το κρασί.
3. Μόλις βράσουν τα υλικά μπορείτε να τα περάσετε στο μπλέντερ για να γίνει σαν χυλός.
4. Σερβίρεται ζεστή ή κρύα.

Γλυκοπατάτες στο φούρνο

Υλικά:

3-4 γλυκοπατάτες, από αυτές με την πορτοκαλί σάρκα
Ελαιόλαδο
1/2 κουταλιά πάπρικα
1  κουταλάκι ρίγανη
1/2 κουταλάκι κύμινο
1/2 κουταλάκι αλάτι
1/2 κουταλάκι πιπέρι
1/4 κουταλακίου πιπέρι καγιέν ή τσίλι

Εκτέλεση:

Ανακατεύουμε όλα τα μπαχαρικά σε ένα μπωλάκι. Πλένουμε και κόβουμε τις γλυκοπατάτες σε κομμάτια σαν μισοφέγγαρα περίπου, περίπου 1-2 εκατοστά σε πάχος. Τις βάζουμε σε ένα ταψί, περιχύνουμε με ελαιόλαδο και ανακατεύουμε μέχρι να καλυφθούν εντελώς οι γλυκοπατάτες με λάδι. Πασπαλίζουμε σιγά σιγά το μείγμα των μπαχαρικών και ανακατεύουμε μέχρι να αποκτήσουν οι γλυκοπατάτες μία "κρούστα" από τα μπαχαρικά. Ψήνουμε στο φούρνο σε υψηλή φωτιά για περίπου 30-40 λεπτά ή μέχρι να μαλακώσουν, ανακατεύοντας τις γλυκοπατάτες 1-2 φορές.

Πουρές γλυκοπατάτας

Συστατικά

• 1 γλυκοπατάτα
• 100 γραμμ. κρέμα γάλακτος
• αλάτι
• πιπέρι άσπρο

Οδηγίες

1. Βράζουμε την πατάτα σε κατσαρόλα που θα την σκεπάζει το νερό.
2. Είναι έτοιμη όταν ξεφλουδίζει αμέσως.
3. Την πολτοποιούμε στο μπλέντερ ή στο Multi ρίχνοντας μέσα την κρέμα γάλακτος την οποία έχουμε ζεστάνει λίγο πριν σε ένα κατσαρολάκι.
4. Προσθέτουμε και το αλατοπίπερο, ανακατεύουμε και είναι έτοιμο.